Kan je rijk worden als auteur? Hoe een boek schrijven en verkopen écht werkt

Nee, van boeken schrijven word je niet rijk, tenzij je erin slaagt een gigantische oplage te verkopen. En dat is maar weinigen gegeven. In België kunnen maar zo’n twintig auteurs leven van hun pen. Hoeveel verdient een schrijver dan gemiddeld aan een boek? Dat zoeken wij in deze blog uit. Hoe je een boek schrijft en uitgeeft, dat vind je op www.vertelpuntuitgevers.be

Een van de grote voorbeelden voor een beginnend schrijver in Vlaanderen is Pieter Aspe. Of Herman Brusselmans. Echte schrijvers die écht geld verdienen met schrijven. Wat zeg ik, die er rijk van worden. Althans, dat is de perceptie. De realiteit is anders. Dat Aspe kan leven van zijn boeken komt omdat hij per titel minstens 100.000 exemplaren verkoopt. Brusselmans zit met 18 tot 22.000 stuks per boek daar een stuk onder, maar hij produceert aan de lopende band en heeft neveninkomens door columns te schrijven en lezingen te geven. Het is dus een bijna onmogelijke droom om van je schrijven te leven.

Het zijn niet allemaal Pieter Aspes

En ik ben daar als uitgever ook altijd eerlijk in. In een eerste gesprek met een auteur zeg ik altijd: “Als je het doet om geld te verdienen, zoek dan een job als kelner in de horeca. Dat verdient tien keer beter. Na corona tenminste. Maar hoe zit dat dan met de verdiensten van schrijvers? Er is een verschil tussen auteurs die getekend hebben bij een officiële, grote uitgeverij die met auteursrechten werkt, en schrijvers die bij een kleine, POD (Printing on Demand) uitgeverij zitten.

Officieel

Voor ieder boek dat een uitgeverij van een auteur verkoopt ontvangt die laatste auteursrechten. Die bedragen een bepaald percentage van de verkoopprijs (exclusief taksen). Welk percentage hij per boek krijgt, is contractueel bepaald en varieert naargelang de uitgever: in theorie bedraagt het 10% voor een roman, 5% voor een kunstboek, dat normaliter duurder is. In de praktijk nemen de auteursrechten recht evenredig toe met de verkoopcijfers: een schrijver ontvangt tussen 8 en 10% voor 10.000 tot 15.000 verkochte exemplaren, vervolgens 12% en tenslotte 14% voor de schrijvers van bestsellers. Als een boek in de winkel 19,95 euro kost, dan ontvangt zo’n auteur 19,95 – 6% BTW x 14%. Laten we even hypothetisch tellen. In het geval van Aspe zou dat dus zo’n slordige 2,63 x 100.000= 263.000 euro zijn. Voor Brusselmans betekent dat 19,99 – 6% x 12% = 2,26 x gemiddeld 12.500 ex = € 28.250 per boek.

500 – 2000 exemplaren

Dat zijn geen misselijke cijfers. Máár, Brusselmans en Aspe zijn uitzonderingen. Er zijn in heel België maar iets meer dan 20 auteurs die van hun schrijven kunnen leven. Die moeten dan wel regelmatig – minstens één keer per jaar – een boek publiceren, waarvan er dan ten minste 10.000 exemplaren over de toonbank moeten gaan. Helaas ligt de oplage van het gros van het boekenpeloton tussen 500 en 2.000 exemplaren.Onderkant formulier

Onderzoek VAV

Het VAV (Vlaamse Auteurs Vereniging) ondervroeg 117 literaire auteurs over hun inkomen. Voor 60% van de bevraagden lag het maandelijkse inkomen onder de grens van € 3000 tegenover het gemiddelde inkomen per huishouden in Vlaanderen van 3.287 euro per maand. Voor 60% van de geënquêteerde auteurs ligt het gezinsinkomen zelfs onder de € 3.000 en voor 14% zelfs lager dan € 1.500. In dat gezinsinkomen van die auteurs bedroeg het aandeel van de literaire activiteiten voor dat inkomen bij twee derde van de auteurs 10% of minder. Bij slechts 15% van de auteurs is het literaire inkomen goed voor de helft of meer van het gemiddelde maandelijkse gezinsinkomen. En amper 20% van die 117 kan van zijn pen leven. Een verdere analyse van het literaire inkomen geeft de volgende opdeling:

1. royalty’s en honoraria: ca. 30%
   1. subsidies: ca. 20%
   1. lezingen: ca. 18%
   1. andere (bijdragen aan kranten, tijdschriften en websites, workshops, leenrecht, reprografierecht enz.): ca. 25%

Auteurs die volgens hun eigen verklaring van hun pen kunnen leven, beoefenen opvallend meer literaire nevenactiviteiten dan anderen:

• 95% geeft lezingen in Vlaanderen (tegenover 85% in het totaalbeeld)
• 68% geeft lezingen in Nederland (tegenover 28% in het totaalbeeld)
• 64% verzorgt optredens (tegenover 36% in het totaalbeeld)
• 59% heeft een eigen website (tegenover 41% in het totaalbeeld)
• 50% schrijft opiniestukken/columns enz. (tegenover 29% in het totaalbeeld)

POD-schrijvers

Er zijn twee soorten POD-uitgeverijen. Het meest voorkomende systeem is dat de uitgeverij een boek beoordeelt, de schrijver enkele adviezen geeft aangaande spellingsfouten en een sjabloon aanreikt voor persartikel/promomail/biografie. Men drukt één exemplaar dat de auteur gratis ontvangt. Voorts kan hij/zij een aantal boeken bestellen bij de uitgeverij. Naargelang het aantal, wordt er meer korting gegeven. Dat gaat van 25 tot 35%, maar dan moet je al flink wat boeken afnemen. Je kan er ook voor kiezen om 10% auteursrecht te ontvangen, maar aangezien het bij dit soort boeken gaat om tientallen of hooguit enkele honderden exemplaren, zet dat niet veel zoden aan de dijk. Veronderstel dat je een boek uitgeeft bij zo’n POD-uitgeverij en je kiest voor de 10%, dan ontvang je bij een verkoopsprijs van 19,95 euro (de standaardprijs voor een roman): 19,95 – 6% BTW x 10%=  € 1,88 per boek. Als je 100 boeken verkoopt, dan is dat € 188. Gesteld dat je ze zélf verkoopt, zonder tussenkomst van een boekhandel of een platform als bol.com want die houden percentages van de verkoopprijs af. Kies je voor de korting, dan ligt het er aan hoeveel de POD-uitgeverij telt voor zo’n boek.

Vertelpunt Uitgevers

Je kan ook kiezen voor een uitgeverij als Vertelpunt die zich ergens tussen de twee bevindt. Vertelpunt begeleidt je op vlak van redactie, spelling, lay-out en marketing. Je boek wordt aangeboden via de eigen webwinkel, via bol.com, Standaard Boekhandel en Centraal Boekhuis. Het kostenplaatje ziet er ook anders uit. Je betaalt de drukkosten en € 6,05 (incl. BTW) per gedrukt exemplaar. Die bedragen betaal je op factuur (1 maand betalingstermijn). Alle inkomsten die het boek vervolgens genereert gaan rechtstreeks naar jou.

Verkoop je je boek aan € 19,95 en doe je de verkoop helemaal zelf, dan heb je bij 100 exemplaren plusminus € 1000 winst.

Er moet hier bij vermeld worden dat de POD-uitgeverij waarmee ik in zee ging de verkoopcijfers van hun boeken schat tussen de 25 en 150 exemplaren. Bij Vertelpunt gaan we altijd uit van 100 exemplaren en tot op heden is 95% van de auteurs er in geslaagd om die 100 boeken en meer (sommige zelfs meer dan 1000) te verkopen.

Aan jou de keuze.

Conclusie: kan je rijk worden van het schrijven van boeken?

Een boek schrijf je voor je plezier. Het is enorm fijn om zelf een verhaal uit te denken, personages te creëren en hen te laten doen wat jij wil. Je bent God in je eigen universum. Dat het boek achteraf verkocht wordt is een prettige bijkomstigheid, maar het mag niet de hoofdreden zijn. Anders ga je enorm teleurgesteld worden. Amper 20 auteurs kunnen in België leven van hun pen, en dan nog moet ze bij schnabbelen. Doe het dus voor je plezier en zoek een uitgeverij die je goed begeleid in dit plezierige werk én die ook achteraf je belangen goed behartigt.

Meer informatie: www.vertelpuntuitgevers.be